عمدهی اجاره نشینان کشور ما را خانوادههایی تشکیل میدهد که به تازگی زندگی مشترک خود را آغاز کردهاند. از میان خانوارهای کل کشور حدود 67 درصد از آنها صاحبخانه و 33 درصد نیز اجارهنشین هستند. بررسیها نشان میدهد که برخلاف رکود در خرید و فروش املاک و مسکن، بازار رهن و اجارهی آپارتمان رونق لازم را دارد.
میزان اختلاف رشد تورم و رشد بازار اجارهی مسکن نسبت به سال گذشته حدود یک درصد اعلام شده است( 9 درصد تورم و 10 درصد بازار اجاره). بنابراین خانوادههایی که قصد رهن و یا اجاره کردن آپارتمان دارند نگران وضعیت اجاره خانه نباشند.
اکنون اگر همین مقایسه را بین تورم و قیمت ملک و آپارتمان انجام میدهیم. در حال حاضر حدود نیمی از فعالان عرصهی ساخت و ساز یا فعالیت خود را رها و یا برای مدتی آن را متوقف کردهاند. همچنین میزان رشد رونق مسکن در طی یک سال گذشته حدود 3،3 درصد بوده است و این یعنی نرخ رشد تورم حدود 3 برابر نرخ رشد قیمت مسکن است.
با این احتساب نرخ رشد قیمت در پایین ترین میزان خود قرار دارد و احتمالا در آینده با افزایش ناگهانی قیمت مسکن مواجه خواهیم بود چراکه انبوهسازان تمایلی برای ساخت مسکن نشان نمیدهند و ممکن است در آیندهی طولانی با کمبود عرضه مواجه شویم بنابراین در حال حاضر بهترین فرصت برای خرید خانه میباشد.
یکی از روشهای متداول معاملات در بازار مسکن، پیشخرید و یا شرکت در ساخت آپارتمانهای مسکونی است که هم میتواند به سود فروشنده و هم به سود خریدار باشد. در این حالت خریدار با پرداخت مبلغی از قیمت آپارتمان مورد نظر، آن را خریداری میکند و سپس با اقساط تعیین شده، مابقی هزینهها را پرداخت کند. هماکنون پروژههای زیادی در غرب تهران هستند که اقدام به پیشفروش واحدهای مسکونی خود کرده اند.
برای نمونه در سمت چیتگر و در شمال شرقی دریاچه تعدادی پروژهی نیمه تمام و در حال تکمیل شدن هستند و سازندگان آنها اقدام به پیش فروش آپارتمانهای خود کردهاند. قیمت این واحدهای مسکونی در حال حاضر حدود دو نیم میلیون اعلام شده است و طبیعتا بعد از طی کردن مراحل قانونی و کسب جواز، بر ارزش آنها افزوده خواهد شد.
شرایط پرداخت، با توجه به متراژ آپارتمان تعیین میشود برای نمونه یک واحد با متراژ 100 متر مربع دارای پیش پرداخت 70 میلیونی و اقساط سه ماهه به مبلغ 12 میلیون تومان است. حدود 3 ماه بعد از بستن قرار داد نیز تحویل داده خواهد شد.
با توجه به قیمت خرید آپارتمان نوساز در اطراف چیتگر که حدود 4 الی 5،5 میلیون تومان بر مترمربع است، به نظر میرسد پیش خرید کردن که حدود 50 درصد ارزانتر است، گزینهی مناسبتری برای خریداران باشد.
یکی از پروژهای دیگری که آمادهی پیش فروش واحدهای خود هستند، در منطقه پونک واقع است که با قیمت سه و نیم میلیون تومان بر مترمربع ارائه میشود، در صورتی که قیمت آپارتمانهای نوساز در محدودهی پونک حدود 5 میلیون تومان است.
با گذشت حدود 10 سال از آغاز پروژهی مسکن مهر هنوز هم شاهد مشکلات زیادی در این زمینه هستیم. در حالی که افکار عمومی گمان میکرد با افزایش 10 میلیون تومانی وام مسکن بسیاری از موانع موجود در این زمینه حل و پروندهی پروژهی مسکن مهر بسته خواهد شد، هنوز هم شاهد بروز مشکلاتی در این زمینه هستیم.
در ماههای اخیر عدم پیشرفت ساخت واحدهای مسکن مهر شهرستان پردیس تهران سوژهی مطبوعات و اخبار مربوط به بازار مسکن شده بود و با تصویب طرح پرداخت وام چهل میلیونی، گمان میرفت تلسم پروژهی مسکن مهر پردیس شکسته شود. اما گویا این مساله قصد حل شدن ندارد چرا که اخیرا خبرهایی مبنی بر مسدود شدن حسابهای شرکت عمران پردیس به دلیل پرداخت نکردن مالیات به گوش میرسد.
این خبر درحالی منتشر شد که تصور میشد دیگر مشکل تکمیل واحدهای مسکن مهر حل شده است و این واحدها حداکثر تا پایان سال آینده تحویل متقاضیان میشوند. در حال حاضر شرایطی پیش آمده است که پروژهی مسکن مهر در یک چرخهی بنبست گرفتار شده است، به طوری که با موافقت وزارت راه و شهرسازی مبنی بر افزایش وام، بانک مرکزی مانع آن میشود، و هنگامی که بانک مرکزی میپذیرد، بانک مسکن با ارائهی شروط پیچیده و بهانهگیریها تسهیلات وام مسکن را پرداخت نمیکند.
بهگفتهی کارشناسان، اگر هم پروژهی مسکن مهر از ابتدا یک طرح اشتباه بود، اکنون نباید مانع از تکمیل آن شویم چرا که در هر صورت این کار باید پایان یابد و نمیتواند تا ابد ادامه یافته و دولتها را درگیر خود کند. همچنین در این میان این مردم و متقاضیان هستند که بیشترین آسیبها را تحمل میکنند.
با پایان سال جاری، نزدیک به چند سال است که اقتصاد کشور با معضل رکود مسکن دست و پنجه نرم میکند. این رکود شاید بیش از همه به ضرر کسانی باشد که آپارتمان و یا املاک خود را در زمان قیمت حبابی مسکن خریداری کردهاند و اکنون که در صدد فروش آن هستند با عدم تقاضا و کاهش قیمت مواجه شدهاند.
در این میان موسسهی مالی و اعتباری ثامن الحجج گویا با مشکل کمبود سرمایه و عدم توانایی در پرداخت مطالبههای مشتریهای خود شده است و این موسسه جهت رفع مشکل خود اقدام به فروش برخی از املاک و زمینهای خود شده است. اما با توجه به رکود حاکم بر بازار مسکن، موفق به فروش املاک خود نشده است.
سخنگوی قوهی قضائیه در این باره اظهار داشت که امیدواریم با تدابیر دولت بتوانیم بر مشکل رکود بازار معاملات املاک غلبه کنیم. وی عنوان کرد در صورت بهبود بازار مسکن، این موسسه قادر خواهد بود مشکلات مالی خود را حل نمایند. این مقام مسئول ادامه داد پروندهی این موسسه تا کنون به دادگاه نرفته و در حال حاضر در دادسرا است.
محسنی اژهای افزود یک تیم خبره متشکل از وزارت اطلاعات، بانک مرکزی و دادسرا پیگیر این پرونده هستند و هدف این است که اولا تمام سپردهگذاران پول خود را دریافت کنند و ثانیا افرادی که نیاز فوری دارند در اولویت قرار داده شوند. وی همچنین خبر از روشن شدن تکلیف بیش از 90 درصد سپرده گذاران داد.
تاکنون پسلرزههای حاص از رکود پنج سالهی بازار املاک حدود 300 نوع شغل صنعتی را درگیر خود کرده است و با وجود پیشرفت هفت درصدی اقتصاد کشور، بازار خرید و فروش ملک و مسکن با رشد منفی چهارده درصدی روبرو بوده است. در حال حاضر بهطور میانگین 12 سال طول میکشد تا یک خانوادهی ایرانی موفق به خرید آپارتمان شود.
چندی پیش خبر افزایش وام مسکن از 30 میلیون تومان به 80 میلیون تومان و شروط دریافت این وام از سوی بانک مسکن اعلام شد. این تسهیلات قرار بود با هدف تکمیل واحدهای نیمهتمام مسکن مهر در اختیار متقاضیان قرار گیرد اما تا کنون هیچ اقدامی جهت پرداخت این وام صورت نگرفته است.
ایرج رهبر عضو انجمن انبوهسازان گفت حدود 30 روز است که این مصوبه به بانکهای مربوطه ابلاغ شده است. و بانک مسکن با 390 هزار وام بیشترین سهم پرداخت تسهیلات را دارد. ایشان عنوان کردند که بانک های مربوطه تمایلی به پرداخت ام با سود 4 درصد نیستند. اما طی نشستی که با مدیران این بانک برگذار شد، مسئولان بانک مسکن موظف به پرداخت وام 40 میلیونی شدند.
یکی از اعضای هیئت مدیرهی انبوهسازان گفت جهت دریافت تسهیلات 40 میلیونی، شروطی از سوی بانک مسکن اعلام شده است که سبب عدم پرداخت و یا کند شدن پروسهی پرداخت وام میشود. یکی از این شروط این است که حساب مالیاتی شرکتها بگیرند اما لازم به ذکر است که مسکن مهر معاف از مالیات است. شرط دیگر این بود که هر هفت عضو هیئت مدیرهی شرکت مورد نظر نباید چک برگشتی داشته باشند. یکی دیگر از موارد رفتن به دفترخانه و بستن قرار دا جدید است درصورتی که قانونا لزومی به این کار نیست.
گرچه پروژه مسکن مهر همچنان باعث ایجاد تورم شده و این شروط سبب کندی پروسهی پرداخت تسهیلات میشوند. ایشان عنوان کردند علاوه بر اینکه بانک مسکن تا کنون تسهیلات جدید مسکن مهر را پرداخت نکرده است بلکه حدود 5 یا 6 ماه است که بانک مسکن هیچ تسهیلات یا وامی را پرداخت نکرده است.